Wraz z początkiem roku weszły w życie przepisy wdrażające Dyrektywę Omnibus[1], a także Dyrektywę towarową[2] oraz cyfrową[3]. Wprowadzają one wiele istotnych zmian w zakresie ochrony konsumentów, przede wszystkim podczas zawierania umów z przedsiębiorcami za pośrednictwem Internetu.

Poniżej prezentujemy Państwu najistotniejsze z nowych regulacji :

Dyrektywa Omnibus

Zmiany w ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług

Przedsiębiorcy będą zobowiązani, w sytuacji gdy obniżają cenę towaru lub usługi, obok informacji o obniżonej cenie uwidocznić również informację o najniższej cenie tego towaru lub tej usługi obowiązującej w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki. Jeżeli dany towar lub dana usługa będą oferowane do sprzedaży w okresie krótszym niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie, przedsiębiorcy obowiązani będą uwidoczniać również informację o najniższej cenie tego towaru lub tej usługi,  która obowiązywała w okresie od dnia oferowania tego towaru lub tej usługi do sprzedaży do dnia wprowadzenia obniżki. Obowiązki te odnosić się będą również do reklamy towaru czy usługi, na której widnieje cena.

Zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym

Do katalogu istotnych informacji przekazywanych konsumentowi, których nieuwzględnienie może zostać uznane za praktykę wprowadzającą  w błąd dodane zostały:

• informacja, czy osoba oferująca produkty na platformie internetowej jest przedsiębiorcą,
• informacja o sposobie zapewniania przez przedsiębiorcę pochodzenia opinii o produktach wyłącznie od konsumentów, którzy nabyli lub korzystali z danego produktu, jeżeli przedsiębiorca dostęp do takich opinii zapewnia,
• informacja o plasowaniu produktów  przedstawionych konsumentowi w wyniku wyszukiwania oraz przedstawienia głównych parametrów decydujących o uszeregowaniu ofert oraz porównaniu ich z innymi parametrami – jeżeli konsument ma możliwość wyszukania produktów oferowanych przez różnych przedsiębiorców lub konsumentów niezależnie od tego, gdzie transakcja ostatecznie zostanie zawarta (ten obowiązek nie będzie stosowany do dostawców wyszukiwarek internetowych w rozumieniu  art. 2 pkt 6 rozporządzenia PE i Rady (UE)  2019/1150).

Do czarnej listy nieuczciwych praktyk rynkowych (bezwzględnie zakazanych) dodane zostały m.in. działania polegające na:

• podawaniu wyników wyszukiwania bez wskazania płatnej reklamy lub płatności dokonanej specjalnie w celu uzyskania wyższego plasowania produktów w ramach wyników wyszukiwania – w odpowiedzi na internetowe wyszukiwanie konsumenta,
• twierdzeniu przez przedsiębiorcę, że opinie o produktach są zamieszczone przez konsumentów, którzy je nabyli bądź z nich korzystali pomimo, że nie wykonał on żadnych kroków, aby sprawdzić od kogo pochodzą te opinie (w przypadku przedsiębiorców umożliwiających dostęp do takich opinii),
• zamieszczaniu lub zlecaniu zamieszczania innej osobie nieprawdziwych opinii lub rekomendacji konsumentów w celu promowania produktów.

Zmiany w ustawie o prawach konsumenta

• W przypadku zawarcia umowy na odległość, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, na przedsiębiorcy ciąży obowiązek podania adresu przedsiębiorstwa, adresu poczty elektronicznej, numeru telefonu, tak aby konsument mógł szybko i efektywnie skontaktować się z przedsiębiorcą, ewentualnie za pomocą innego środka komunikacji on-line (np. Facebook, Messenger), jeśli jest udostępniany przez przedsiębiorcę.
• Konsument powinien zostać poinformowany o indywidualnym dostosowaniu ceny na podstawie zautomatyzowanego podejmowania decyzji (na podstawie jego danych oraz preferencji), jeżeli przedsiębiorca takie stosuje, a więc stosowaniu pewnych algorytmów przez przedsiębiorcę, które dopasowują produkty sprzedawane po określonej cenie do pewnego rodzaju konsumenta lub grupy konsumentów. Taki obowiązek dotyczy przede wszystkim akcji promocyjnych oraz ustalania promocji w odniesieniu do poszczególnych grup klientów (konsumentów).
• Jeżeli konsument zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu jego zamieszkania lub zwykłego pobytu albo wycieczki, termin do odstąpienia od umowy wynosi 30 dni.

Dyrektywa towarowa oraz dyrektywa cyfrowa

Zmiany w ustawie o prawach konsumenta

• Wprowadzone zostały przepisy w ustawie o prawach konsumenta dotyczące wykonania praw konsumenta z umów zobowiązujących do przeniesienia na konsumenta własności oraz umów o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej. Do konsumentów i przedsiębiorców na prawach konsumentów w zakresie reklamacji (związanej z niezgodnością towaru z umową ) znajdują zastosowanie przepisy ustawy o prawach konsumenta, a nie jak obecnie Kodeksu cywilnego.
• Czas rozpatrzenia reklamacji został  określony na maksymalnie 14 dni, zaś w przypadku nieustosunkowania się przez przedsiębiorcę w tym terminie – reklamację uznaje się za uznaną.
• W przypadku niezgodności towaru z umową nastąpiła gradacja środków dostępnych konsumentowi – najpierw naprawa lub wymiana (wybór należy do konsumenta) – jednak sprzedawca może odmówić wybranego środka, gdy:

1. 1. będzie on niemożliwy do wdrożenia,
   2. będzie wiązał się z niewspółmiernymi kosztami biorąc pod uwagę wartość, jaką miałby towar, gdyby brak zgodności z umową nie wystąpił,
   3. występuje możliwość skorzystania z alternatywnego środka ochrony bez istotnych niedogodności dla konsumenta.

Gdy sprzedawca odmówi wymiany lub naprawy (doprowadzenia do zgodności z umową towaru) – konsument może żądać obniżenia ceny lub rozwiązania umowy (także wtedy, gdy pomimo wymiany/naprawy w dalszym ciągu występuje niezgodność albo problem jest na tyle poważny, że uzasadnia natychmiastowe obniżenie ceny lub rozwiązanie umowy). Konsument nie będzie zobowiązany do zapłaty za zwykłe korzystanie z towaru, który następnie został wymieniony.

• Odrębnie w ustawie o prawach konsumenta uregulowane zostały przepisy dotyczące zawierania umów o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej. Nowelizacja definiuje treści oraz usługi cyfrowe. Ponadto wskazuje na obowiązki nałożone na przedsiębiorców oferujących tego rodzaju treści lub usługi np. związane z aktualizacją oferowanych produktów, czy dokonywanych zmian w ich zakresie. Wdrożone zostały również kwestie odstąpienia od umowy, czy przepisy dotyczące reklamacji, które przysługują konsumentom (w tego rodzaju umowach). Poza tym zmienią się również zasady odpowiedzialności przedsiębiorców w przypadku wystąpienia niezgodności treści lub usług cyfrowych z umową.

To tylko niektóre zmiany, które weszły w życie wraz z początkiem 2023 r. Zachęcamy Państwa do lektury kolejnych artykułów, które bardziej szczegółowo przybliżą zmiany, o których wspominamy w tej publikacji.

Zachęcamy również do śledzenia naszej aktywności na LinkedIn Kancelarii Hansberry Tomkiel.

Przypisy

[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta (Tekst mający znaczenie dla EOG) wdrożona w Polsce przepisami ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2581).

[2] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniająca rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE i uchylająca dyrektywę 1999/44/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG) wdrożona w Polsce przepisami ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. poz. 2337).

[3] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych (Tekst mający znaczenie dla EOG.) wdrożona w Polsce przepisami ustawy z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. poz. 2337).